Overplaatsing pasgeborenen minder vaak noodzakelijk
IC-zorg met collega’s op afstand. Een bijzondere live-verbinding draagt bij aan betere zorg voor te vroeg geboren en zieke baby’s. Dat blijkt uit onderzoek met videoconsulten op afstand. Specialisten van het Erasmus MC in Rotterdam zien kleine patiëntjes in het Amphia Ziekenhuis in Breda viacamera’s en overleggen direct met collega-artsen en verpleegkundigen.
Het ziet er simpel uit en eigenlijk is het dat ook. Een rijdend apparaat met drie camera’s verzorgt een live-verbinding tussen het Erasmus MC Sophia en de couveuseafdeling van het Amphia Ziekenhuis. Bij een consult over een pasgeborene met problemen zet de zorgverlener het apparaat bij het patiëntje in Breda. Een specialist in Rotterdam logt in op zijn computer en is binnen vijf minuten aanwezig via een scherm. Deze bijzondere verbinding verstevigt de relatie die de twee ziekenhuizen al hebben. Want zieke of te vroeg geboren baby’s gaan als dat nodig is naar de Neonatologie Intensive Care van het Erasmus MC.
Op afstand besturen
De impact van de live-verbinding is groter dan je denkt, vinden de professionals die ermee werken. “De neonatologen in Rotterdam kunnen zelf de camera’s op afstand besturen”, vertelt Anne Jacobs-Jelierse, neonatologieverpleegkundige in het Amphia. Ze is een van de drijvende krachten achter de inzet van de TeleNeo, zoals het systeem heet. “Ze kunnen inzoomen en zo de monitorwaardes van de kinderen aflezen. Ze zien de kinderen goed, ook van bovenaf, en ze zien het aanwezige team én de ouders. Zo hebben ze snel een goed beeld en kunnen ze meepraten en adviseren.” Ook arts-onderzoeker Josephine Wagenaar van het Erasmus MC roemt de snelheid en directheid. “Voorheen keek een arts in Breda naar het kind, liep dan de kamer af en ging bellen met de specialist in Rotterdam”, legt ze uit. “Dan was het natuurlijk heel belangrijk wat je vertelde en hoe je het vertelde. Nu zien de artsen in beide ziekenhuizen tegelijkertijd hetzelfde.”
Ambulancerit
Het idee voor een uitgebreide live-verbinding voor IC-zorg op afstand kwam van die onderling bellende artsen. Zij signaleerden dat er baby’s op en neer gingen tussen Breda en de IC in Rotterdam die misschien wel in Breda hadden kunnen blijven. Zo’n ambulancerit is duur en stressvol voor de pasgeborene. Kon daar niet wat op worden gevonden?
Wagenaar ging in 2023 als onderzoeker aan de slag met die vraag. “We kwamen uit bij een bedrijf dat een apparaat had ontwikkeld en een Amerikaans ziekenhuis waar ze er al mee werkten. We konden dat apparaat aanschaffen en we hebben dat in 2024 een jaar lang uitgebreid getest.”
Afname stress
De live-verbinding is in het onderzoeksjaar ingezet voor 99 consulten en bij vijftig baby’s. Daarmee zijn zes overplaatsingen naar Rotterdam voorkomen. In 55 procent van de gevallen is het beleid rond de pasgeborene aangepast dankzij het rechtstreekse overleg tussen Breda en Rotterdam. Niet in cijfers uit te drukken is de afname van stress bij kind en ouders en mogelijk ook de verminderde achteruitgang door het transport. “Als een IC-opname nodig is, dan moet dat natuurlijk”, legt Wagenaar uit. “Maar voor een te vroeg geboren baby, die hard moet werken voor de ademhaling, is een ambulancerit als het lopen van marathon. Een kind wordt van de eigen couveuse overgetild in een transportcouveuse. Daarin wordt het met bandjes vastgemaakt en dan volgt de rit waarbij je drempels, hobbels en bochten niet kunt voorkomen. We zien dat een kind na een overplaatsing wel een aantal dagen moet bijkomen.”
Warme overdracht
De rol van verpleegkundige bij het consult is niet te onderschatten. Die gaat veel verder dan het aansluiten en positioneren van de TeleNeo. Jacobs-Jelierse: “Wij delen tijdens het consult informatie over de zieke baby met het behandelteam, zeker ook de iets subtielere zaken als hoe moe of uitgeput een kind is.”
De verpleegkundige ziet dat het gebruik van de TeleNeo ook voor ouders positief is. “Zij zijn bij het overleg aanwezig en het blijkt dat zij zich meer betrokken voelen bij de zorg en bij de keuzes van behandeling. Op verzoek van de ouders en de ouderorganisatie Care4Neo hebben we ook een consult ingevoerd bedoeld als warme overdracht.”
Wagenaar ziet daarvan zeker de meerwaarde:
“Als een baby na een IC-opname terug kan naar Amphia praten de ouders en de behandelteams via een live-verbinding over alles wat belangrijk kan zijn. De ouders staan hierin centraal, ze krijgen de gelegenheid om te vertellen wat belangrijk is voor de zorg voor hun kind.”
Meer ziekenhuizen
In Amphia is de inzet van de live-verbinding nu standaardzorg. De ambitie is dat TeleNeo ook in andere ziekenhuizen zal verschijnen waarvan de allerkleinste patiëntjes doorgaans naar de IC in het Erasmus MC gaan. De rechtstreekse communicatie tussen zorgverleners blijkt behalve een middel om kwaliteit van zorg te verbeteren waardevol in het voorkomen van onnodige overplaatsingen. Wagenaar: “Een ontzettend relevant middel in deze tijden van capaciteitsproblemen op de IC.”
Vrienden van Sophia
Het project TeleNeo is mogelijk gemaakt dankzij donateurs van de Vrienden van Sophia, een stichting die fondsen werft voor innovatieve zorg voor het Erasmus MC Sophia. Er heeft ook een speciaal Breda-diner plaatsgevonden om extra geld op te halen.