Nataal - editie 43

44 NATAAL .nl EEN PROFESSIONELE KIJK OP BORSTVOEDING Het belang van de juiste maat borstschild tijdens het kolven Wanneer een moeder gaat kolven is het van groot belang dat ze een borstschild gebruikt dat goed op haar borst en tepel past. Waarom is dit zo belangrijk en hoe bepaal je de juiste maat? Een stukje anatomie is belangrijk om te begrijpen wat er gebeurt. Wanneer een moeder borstvoeding geeft of kolft, wordt de toeschie- treflex gestimuleerd waardoor er melk uit de borst komt. Tijdens de toeschietreflex zetten de melkkanalen zich uit met 68%. De melkkanalen liggen dicht onder het huidoppervlak. Wanneer een borstschild niet goed past, kan dit de melkstroom verstoren door compressie van de aan het oppervlak liggende melkkanalen. Hierdoor kunnen er melkkanalen verstopt raken, waardoor de borst niet goed geleegd kan worden. Dit kan een borstontsteking of een lage productie als gevolg hebben. Zeker zo belangrijk voor het bepalen van de juiste maat is de tepel. Gedurende het voeden of kolven kan de diameter van de tepel tijdelijk met 2-3 mm toenemen. Wanneer een borstschild te klein is, kan er weef- sel van de tepel tegen de zijkanten van de schacht schuren waardoor er wrijving ontstaat. Dit kan leiden tot pijnlijke tepels en zelfs tot een tepel- of borstontsteking. Wanneer het borstschild te groot is, kan dit resulteren in het kolven van minder melk doordat er compressie kan ontstaan zoals eerder beschreven. Ook kan er wrijving ontstaan op de plek waar de tepelhof in de tunnel wordt gezogen, waardoor de tepels pijnlijk kunnen worden en op die plek kloven kunnen ontstaan. Hoe bepaal je de juiste maat borstschild? Wanneer de moeder begint te kolven, ofwel met de maat borstschild die bij de kolf geleverd is ofwel met de maat die gekozen is na de meting van de tepel, laat haar dan eerst het maximaal comfortabel vacuüm instellen op de kolf. De grootte van de tepel kan veran- deren als er vacuümdruk wordt toegepast. Daarom is het belangrijk om altijd te controleren dat er een spe- ling van 2 mm is aan weerskanten van de tepel in de tunnel. Het is niet goed als de tepel tegen de rand van de schacht schuurt. Dit betekent dat het borstschild te klein is. Wanneer er te veel weefsel van de tepelhof mee de schacht in gaat, dan is het schild te groot. Het is ook mogelijk dat een moeder voor elke borst een andere maat borstschild nodig heeft. Wat verder meespeelt in de maat van het borst- schild is het borstweefsel en de huidelasticiteit. Wanneer er problemen bij het kolven ontstaan, zoals pijnlijke tepels, terugkerende verstopte melkkanalen of een lage melkproductie is het belangrijk om de pasvorm van het borstschild opnieuw te evalueren. Dit omdat de tepel in de dagen na de bevalling groter maar ook kleiner kan worden qua diameter. De tepel kan groter worden door het voeden en/of kolven. Ook kan de tepel direct na de bevalling groter zijn door toediening van infusievloeistoffen aan de moeder tijdens de bevalling waardoor oedeem/zwelling kan ontstaan. Door het verliezen van dit overtollige vocht in de dagen na de bevalling kan de tepel weer in diameter afnemen. Het kan dus goed zijn dat de juiste maat borst- schild verandert gedurende de afkolfperiode. n Nienke van den Ende, Lactatiekundige IBCLC